Diyabet; kalbe, kan damarlarına, gözlere, böbreklere ve sinirlere ciddi hasar veren zamanla artan kan şekeri ile karakterize kronik metabolik bir hastalıktır. Bu hastalık hastaların yaşam kaliteleri düşürüp, yaşam sürelerini azaltır. Bu nedenle hastalığın erken dönemde teşhisi, uygun bakımı ve tedavisinin yapılması açısından büyük önem taşımaktadır.
TİP 1 VE TİP 2 DİYABET NEDİR?
Tip 1 Diyabet; Pankreasta insülin yapımından sorumlu beta hücrelerinin yıkımına bağlı olarak meydana gelen insülin eksikliğinin sebep olduğu hiperglisemi ile seyreder. Sıklıkla ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, sürekli açlık hissi, kilo kaybı, bulanık görme, yorgunluk gibi belirtilerle ortaya çıkar.
Tip 2 Diyabet; Temelde genetik olarak yatkın kişilerde yaşam tarzı ile tetiklenen insülin direnci ve zamanla azalan insülinin sebep olduğu diyabet tipidir. Tip 1 diyabetle benzer belirtiler gösterir fakat daha hafif seyreder. Bulantı, kusma ya da karın ağrısı ile ilişkili olabilir.
KLİNİK BELİRTİLER
- Sık sık idrara çıkma,
- İştah artışı,
- Susamanın artması,
- Yorgunluk,
- Halsizlik,
- Ani görme değişikliği,
- Ellerde ve ayaklarda uyuşukluk,
- Ciltte kuruluk,
- Yaraların geç iyileşmesi,
- Sık tekrarlayan enfeksiyonlar
BEDEN KİTLE İNDEKSİNİN YÜKSEK OLANLARDA DİYABET RİSK FAKTÖRLERİ
- Kolesterol
- Birinci dereceden akrabalarda diyabet
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Fiziksel inaktivite
- Hipertansiyon
DİYABET İÇİN HANGİ TANI TESTLERİ UYGULANIR?
- Açlık plazma glikoz ölçümü
- Rastgele kan glikoz ölçümü
- Oral Glikoz Tolerans Testi (OGGT)
- Glikolizlenmiş Hemoglobi
DİYABET BAKIM VE TEDAVİSİ
Diyabetin bakım ve tedavisinde glisemik kontrolü sağlamak, akut ve kronik komplikasyonları önlemek, bireysel yönetimi sağlamak, Tip 2 diyabette beta hücrelerinin fonksiyonlarını koruyarak bireyin yaşam süresi ve yaşam kalitesini yükseltmek amaçlanmaktadır. Başaralı diyabet tedavi ve tıbbi beslenme tedavisi, düzenli egzersiz programı, ilaç tedavisi, bireysel kan şekeri izlemi ve diyabet eğitimi ile mümkündür.
DİYABETLİ HASTALARDA BESLENME TEDAVİSİ
Beslenme tedavisinin amacı; Sağlıklı besin seçimi, ideal vücut ağırlığına ulaşmak ve sürdürmek, kan şekeri düzeyini normal ya da normale yakın sınırlarda tutmaktır.
Diyabetli hastanın beslenme programı; hastanın yemek alışkanlığı, yaşam biçimi, öğün saatleri, beslenme kültürü dikkate alınarak yapılır.
Tip 1 diyabette öncelikli yaklaşım öğün zamanlaması, günlük yiyecek tüketimleri arasındaki uyum, egzersize göre besin tüketimi değerlendirilirken, Tip 2 diyabette öncelikli yaklaşım kalori kısıtlaması yapmak, az ve sık beslenmesinin önemini anlatmaktır.